Συλλογές
Τίτλος Οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης - Ομοσπονδίας της Ρωσίας στο πεδίο της ενέργειας
Δημιουργός Στασινόπουλος, Σπυρίδων
Συντελεστής Μπλαβούκος, Σπυρίδων
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών
Τύπος Text
Φυσική περιγραφή 89σ.
Γλώσσα el
Περίληψη Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται σε ένα ζήτημα ,αρκετά σύγχρονο και αναδυόμενο, αυτόν της ενέργειας. Ο όρος «ενέργεια» έχει διάφορες ερμηνείες ,που αφορούν κυρίως την πρωτογενή έννοια, την διαδικασία που δίνει κίνηση-ώθηση στον ανθρώπινο οργανισμό ή σε μηχανές για παράδειγμα, την πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται για την παραγωγική διαδικασία. Η ενέργεια στην παρούσα εργασία ,προσεγγίζεται ως εργαλείο οικονομικής πολιτικής που ακολουθεί η Ε.Ε και η Ρωσία ξεχωριστά αλλά κυρίως εστιάζουμε στις σχέσεις των δύο πλευρών στο ζήτημα.Ο τομέας της ενέργειας αποτελεί τις τελευταίες δεκαετίες παγκοσμίως την μεγαλύτερη πρόκληση για τις περισσότερες χώρες. Η προσπάθεια, από την μεριά των κρατών, εκμετάλλευσης και χρησιμοποίησης φυσικών πόρων και αποθεμάτων ενέργειας ,όχι μόνο για την κάλυψη των εσωτερικών αναγκών ζήτησης αλλά κυρίως για την βελτίωση της οικονομικής πορείας τους και σε κάποιες περιπτώσεις ,όπως θα δούμε ,για την πολιτική τους επικράτηση σε επίπεδο διπλωματίας και διεθνών σχέσεων , βρίσκεται στον πυρήνα του οικονομικού προγράμματος των κυβερνήσεων των κρατών . Αναφέρουμε κυβερνήσεις των κρατών,διότι το πεδίο της ενέργειας, για λόγους που θα προσεγγίσουμε παρακάτω πιο διεξοδικά ,σε ότι αφορά την Ε.Ε , είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τα εθνικά συμφέροντα κυρίως.Την τελευταία σχεδόν εικοσαετία ,μπορούμε να θέσουμε το χρονικό πλαίσιο ,μέσα στο οποίο η Ε.Ε ,μέσα από τα θεσμικά της όργανα ,προσπαθεί να διαμορφώσει μια κοινή ενεργειακή πολιτική και να πέτυχει συγκεκριμένους στόχους ,προς όφελος της οικονομίας των χωρών ,της ευημερίας των πολιτών και της προστασίας του περιβάλλοντος.Στο ίδιο μοτίβο κινείται και το δεύτερο μέρος της εργασίας που είναι η περίπτωση της Ρωσίας. Η Ρωσία ,έχοντας πλούσια ενεργειακά αποθέματα ,είναι μία από τις πρώτες χώρες παγκοσμίως ,που άρχισε να χρησιμοποιεί την ενέργεια ,ως εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης.2 Από τις καταβολές της ΕΣΣΔ (δεκαετία 1920 ),οι εξαγωγές ενέργειας από τα εδάφη του κράτους σε άλλες χώρες ,ήταν μια πραγματικότητα ,με τα ποσοστά αυτών συνεχώς να ανεβαίνουν ,με την πάροδο του χρόνου. Το οικονομικό πρόγραμμα του Λένιν με τίτλο “New Economic Policy(NEP)” είχε σαν βασικό πυλώνα την χρήση της ενέργειας για την οικονομική ανάπτυξη του κράτους. Η Ομοσπονδία της Ρωσίας μετά το 1991 , αλλά κυρίως μετά την άνοδο του Πούτιν στην εξουσία ,στις αρχές της χιλιετίας που διανύουμε,έχει αναδειχθεί σε μια κορυφαία δύναμη παραγωγής και εξαγωγής ενέργειας παγκοσμίως.Δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο εξαρτώνται μερικώς η ολικώς ενεργειακά από την Ρωσική παραγωγή. Η Ε.Ε δεν αποτελεί εξαίρεση ,καθώς αποτελεί τον βασικό εταίρο της Ρωσίας στο πεδίο της ενέργειας και παρουσιάζει σε μεγάλο βαθμό εξάρτηση στα ενεργειακά αποθέματα της Ρωσικής πλευράς.Μία από τις βασικές θεματικές, που εξετάζουμε είναι αυτή η εξάρτηση που παρατηρείται , και η προσπάθεια της Ε.Ε να απεμπλακεί από αυτήν. Η ενεργειακή ασφάλεια και ο πλουραλισμός στις χώρες ,από τις οποίες εισάγεται ενέργεια στην Ευρώπη αποτελούν καίρια ζητήματα στην προσπάθεια αυτή. Το ζήτημα αυτό είναι κρίσιμο ,όσο προχωράει ο χρόνος διότι οι ενεργειακές ανάγκες των χωρών ,είτε στο τομέα της κατανάλωσης, είτε σε αυτόν της παραγωγής διαρκώς ανεβαίνουν και η απώλεια κεφαλαίου για αγορά ενέργειας από την Ρωσία είναι σημαντική. Η προσπάθεια μείωσης των χρημάτων που δαπανά η Ε.Ε ,σε συνδυασμό με την απόκτηση τεχνογνωσίας είναι κίνητρα για την προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να στηριχθεί περισσότερο στις δικές της δυνάμεις . Είναι όμως αυτό κάτι που γίνεται στην πράξη ; Τουλάχιστόν, μπορεί μελλοντικά η Ε.Ε να ανεβάσει τα επίπεδα παραγωγής της ,μέσα σε ένα ενιαίο πλαίσιο πολιτικής ; Ποιες οι δυσκολίες ; Αυτά είναι κάποια ερωτήματα που χρειάζονται απαντήσεις σχετικά με την προσπάθεια της Ε.Ε για απεξάρτηση από την Ρωσική πλευρά και επίτευξη της ενεργειακής ασφάλειας.Η συγκεκριμένη μελέτη ,δεν έχει ως στόχο μόνο να παρουσιάσει περιγραφικά στοιχεία που αφορούν την παραγωγή και μεταφορά ενέργειας, την συμβολή του τομέα αυτού στην οικονομική πορεία των χώρων μέσα από μακροοικονομικούς δείκτες (ΑΕΠ, τιμές κ.α.) και να κάνει μια ιστορική αναδρομή στις σχέσεις των δύο χωρών στο ζήτημα αυτό. Βασικό μέλημα είναι να εξεταστεί το παρόν και το μέλλον των σχέσεων σε επίπεδο πολιτικής και διπλωματίας. Ένα μοντέρνο ζήτημα ,όπως αυτό των ενεργειακών σχέσεων ,με μεγάλες προεκτάσεις που αφορούν και τρίτες χώρες ,είναι συνδεδεμένο με διαφορετικά επίπεδα και πεδία πολιτικής . Η ενέργεια με τον τρόπο που την αναλύουμε καταφέρνει και ενώνει διαφορετικά επιστημονικά πεδία όπως φυσική ,γεωλογία ,χημεία, οικονομικές επιστήμες και πολιτική ανάλυση, διεθνείς σχέσεις. Είναι μια διαδικασία πολύπλευρη καθώς κατά την παραγωγική διαδικασία, χρησιμοποιείται η πρώτη ύλη (άνθρακας ,αέριο κτλ.) για να παραχθούν ενεργειακά προϊόντα, μέσα από τις συμβουλές ειδικών, στη συνέχεια τα ενεργειακά αποθέματα/προϊόντα γίνονται αντικείμενα εμπορικής χρήσης με στόχο το οικονομικό κέρδος ,ενώ σε υψηλό επίπεδο πολιτικής ,η ενέργεια χρησιμοποιείται σαν εργαλείο άσκησης οικονομικής & εξωτερικής πολιτικής και διπλωματίας από τα αρμόδια θεσμικά όργανα των εκάστοτε κρατών ή οργανισμών.
Λέξη κλειδί Ρωσία
Ενέργεια
Ενεργειακή πολιτική
Ευρωπαϊκή Ένωση
Ημερομηνία 2017
Άδεια χρήσης https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/