Abstract : | Η ηλεκτρική ενέργεια παίζει έναν ιδιαίτερο ρόλο με την έννοια ότι αυτή η μορφή ενέργειας είναι η περισσότερο επεξεργασμένη και παγκοσμίως εφαρμόσιμη. Η διαθεσιμότητά της καθορίζει την ποιότητα ζωής στην κοινωνία μας. Τα προαπαιτούμενα για την προσφορά ηλεκτρικής ενέργειας παραμένουν τα ίδια. Πρέπει να είναι αδιάλειπτα διαθέσιμη, προσιτή οικονομικά και περιβαλλοντικά φιλική. Η απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας είναι μέρος της παγκόσμιας τάσης απελευθέρωσης και απόσυρσης της πολιτείας από την εμπλοκή της στους κάδους υποδομής και ξεκίνησε να εφαρμόζεται πριν από 20 περίπου χρόνια, με στόχο τη βεβαιωμένη ασφάλεια τροφοδοσίας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και την προσφορά στους καταναλωτές του προϊόντος στο χαμηλότερο κόστος, με τη χαμηλότερη τιμή και με την καλύτερη ποιότητα. Η παρούσα διπλωματική εργασία επεξεργάζεται το θέμα της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη (Ευρωπαϊκή Ένωση και διασυνδεδεμένες τεχνικά ή νομικά με αυτή χώρες) και την Αμερική. Παρουσιάζεται καταρχήν διαχρονικά η εξέλιξη της απελευθέρωσης στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο βαθμός ολοκλήρωσης της, τα προβλήματα και οι επιτυχίες που σημειώθηκαν αλλά και ιδιαιτερότητες που αξίζει να σημειωθούν. Η παρουσίαση γίνεται συνολικά για την Ε.Ε., ανά περιοχή, όπου οι χώρες αποτελούν ενιαίες περιφερειακές αγορές αλλά και ανά μεμονωμένη χώρα με αναφορά στις σημαντικές πτυχές της διαδικασίας και των αποτελεσμάτων της κάθε μιας. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έχει διαμορφώσει, σύμφωνα με την παγκόσμια τάση, ένα θεσμικό πλαίσιο το οποίο παρουσιάζεται εδώ και το οποίο αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας προκειμένου να μειωθεί η κρατική παρέμβαση αλλά και να αναπτυχθεί όλο και περισσότερο ο ανταγωνισμός στην αγορά αυτή. Στη συνέχεια περιγράφονται περιπτώσεις απελευθέρωσης αξιοσημείωτων αγορών ηλεκτρικής ενέργειας της Αμερικής, στις οποίες το πνεύμα και οι στόχοι δεν απέχουν πολύ από τους αντίστοιχους στην Ε.Ε. Αρχικά γίνεται αναφορά στη Βόρεια Αμερική, δηλ. στις Ηνωμένες Πολιτείες και την ενιαία αγορά ΗΠΑ - Καναδά, σε συνδυασμό με τα παραδείγματα της California και του Ontario που έδωσαν σημαντικά μαθήματα για την απελευθέρωση άλλων αγορών. Κατόπιν, περιγράφονται τα πρωτοπόρα παραδείγματα απελευθέρωσης στην Αργεντινή και τη Χιλή (Νότια Αμερική). Τέλος γίνεται αναφορά στην Αυστραλία, ως άλλο ένα πρωτοπόρο παράδειγμα απελευθέρωσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Από όλη τη συλλογή των στοιχείων προκύπτει ότι η διαδικασία της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι χρονοβόρα, σύνθετη και πολύπλοκη διαδικασία. Κυρίως όμως διαφαίνεται ο καταλυτικός ρόλος των ιδιαίτερων συνθηκών κάθε χώρας (προϋπάρχουσα κατάσταση αγοράς, σύνθεση καυσίμων παραγωγής, εξάρτηση από εισαγωγές) στο βαθμό και την επιτυχία της διαδικασίας απελευθέρωσης. Ο ρυθμός μεταρρύθμισης είναι σε παγκόσμιο επίπεδο αργός. Στις ΗΠΑ τα διάφορα προβλήματα σε κάποιες πολιτείες έχουν έως και αναστείλει τη μεταρρύθμιση. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η διαδικασία ενισχύεται βασικά από τη νομοθεσία της Ε.Ε. και μόνο λόγω της συντονισμένης αυτής προσπάθειας διατηρείται ένας σταθερός ρυθμός εξέλιξης. Ωστόσο πρέπει να σημειώσουμε ότι η πρόοδος στην νομοθετική απελευθέρωση της αγοράς δε σημαίνει και πραγματικό άνοιγμα της αγοράς και μεγιστοποίηση του ανταγωνισμού. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στην εξέλιξη των επιμέρους αγορών όπως περιγράφονται εδώ. Τέλος άλλα σημαντικά θέματα όπως η γήρανση των μονάδων παραγωγής και η επιφυλακτικότητα για κατασκευή νέων μονάδων, η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η εισαγωγή περιορισμών στις εκπομπές CO2 εμπλέκονται στο ζήτημα της απελευθέρωσης. Η παρούσα διπλωματική πραγματεύεται όλα τα παραπάνω ζητήματα καθώς και τα αποτελέσματα και τις επιπτώσεις των διαδικασιών απελευθέρωσης, όπως η επίπτωση στις τιμές, στις επενδύσεις κ.α.
|
---|