| Abstract : | Η ενέργεια αποτελεί αγαθό πλήρως απαραίτητο στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Βρίσκεται στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων μας, κινητήριος μοχλός για τις μεταφορές, τη θέρμανση, τη λειτουργία των εργοστασίων και των γραφείων, το φωτισμό και για τόσες άλλες δραστηριότητες. Συνεπώς, ο μεγάλος βαθμός εξαρτήσεώς μας από αυτή κάνει επιτακτική την ανάγκη αντιμετώπισης των μεγάλων ενεργειακών προκλήσεων. Δεν μπορούμε σήμερα να θεωρούμε την ενέργεια ως κάτι δεδομένο. Οι κλιματικές αλλαγές και τα περιορισμένα αποθέματα ενεργειακών πόρων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την προστασία του περιβάλλοντος και για το μέλλον του πλανήτη. Μία από τις μορφές ενέργειας, η ηλεκτρική, είναι αυτή που θα μας απασχολήσει στην παρούσα εργασία. Η σημασία της για την οικονομία είναι αδιαμφισβήτητη. Η συνεισφορά της είναι άμεση και έμμεση. Ως άμεση επίδραση του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας νοείται το ποσοστό συμμετοχής του στο παραγόμενο προϊόν και την απασχόληση κάθε χώρας. Ενώ η έμμεση συμβολή θεωρείται κάπως πιο περίπλοκη, καθώς εμπλέκονται πολλοί παράγοντες στην εκτίμησή της. Γεγονός βέβαια πολύ λογικό, αφού η ηλεκτρική ενέργεια εμπλέκεται σε σχεδόν κάθε οικονομική δραστηριότητα. Επηρεάζει τα νοικοκυριά, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής καθημερινά, αλλά και τις επιχειρήσεις, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη και γενικότερη λειτουργία τους. Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να πούμε ότι ένας τρόπος εκτίμησης αυτής της έμμεσης συμβολής είναι ο υπολογισμός του κόστους μιας πιθανής διακοπής της ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με μελέτη της ΡΑΕ, το κόστος για την εθνική οικονομία μιας ενδεχόμενης διακοπής μίας μόνο ώρας του μισού ηλεκτρικού συστήματος αντιστοιχεί σε 25 εκατομμύρια ευρώ, ενώ αν η διακοπή αυτή διαρκέσει περισσότερο, οι αρνητικές επιπτώσεις αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Από αυτά και μόνο τα μεγέθη, γίνεται αντιληπτός ο σπουδαίος ρόλος και η σημασία της ηλεκτρικής ενέργειας. Συνεπώς, η πραγματοποίηση μιας ενιαίας αγοράς ενέργειας αποτελεί προτεραιότητα για την ΕΕ. Η αυξανόμενη εξάρτηση από τις εισαγωγές και η προμήθεια όλων των καταναλωτών με ασφαλή και σε προσιτές τιμές ενέργεια δηλώνουν την αναγκαιότητα ολοκληρωμένης ενεργειακής πολιτικής, βάσει σαφών στόχων και προγραμμάτων. Η ύπαρξη ανταγωνιστικής εσωτερικής αγοράς ενέργειας αποτελεί στρατηγικό εργαλείο, τόσο για την προσφορά στους Ευρωπαίους καταναλωτές της δυνατότητας επιλογής μεταξύ διαφορετικών προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας σε δίκαιες τιμές, όσο και για να καταστεί δυνατή η πρόσβαση στην αγορά σε όλες τις επιχειρήσεις. Η ΕΕ διευκολύνει και προάγει τον ανταγωνισμό. Οι κανόνες της ενιαίας αγοράς ενέργειας παρέχουν σε όλους τους προμηθευτές ισότιμη πρόσβαση σε όλα τα δίκτυα διανομής και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ παράλληλα συζητούνται μέτρα για την αυστηρότερη τήρηση αυτών των δικαιωμάτων. Η διαδικασία για το άνοιγμα των ενεργειακών αγορών εφαρμόζεται προοδευτικά, αρχής γενομένης από τις μεγάλες επιχειρήσεις και προχωρώντας προς τους ιδιώτες καταναλωτές. Αυξημένος ανταγωνισμός με το άνοιγμα των αγορών σημαίνει και αυξημένη προστασία. Υπάρχουν διασφαλίσεις για την προστασία των καταναλωτών, ώστε οι τελευταίοι να μην μείνουν ποτέ χωρίς φως ή θέρμανση. Έτσι, εξασφαλίζεται ότι η μείωση του κόστους, που θα προκύψει από τον ανταγωνισμό μεταξύ προμηθευτών, δεν θα οδηγήσει σε μείωση των επενδύσεων, ούτε στο να θεωρούνται οι καταναλωτές απομακρυσμένων περιοχών ή χαμηλού εισοδήματος πολύ ασήμαντοι ή απομονωμένοι, ώστε να μην καλύπτεται ο εφοδιασμός τους. Πάντα θα υπάρχει κάποιος να αναλάβει αμέσως τον εφοδιασμό ηλεκτρικής ενέργειας, ακόμα και σε περίπτωση χρεωκοπίας κάποιου προμηθευτή. Ο ανταγωνισμός στην αγορά ενέργειας συμβάλλει στην αποδοτική χρήση της ενέργειας. Στο παρελθόν, η προμήθεια και η διανομή βρίσκονταν στα χέρια των μονοπωλίων. Τώρα πια οι αγορές είναι ανοικτές στον ανταγωνισμό και καταργούνται τα εθνικά σύνορα στις αγορές ενέργειας. Η υλοποίηση μιας ενιαίας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας αποτέλεσε έναν από τους βασικούς στόχους της ΕΕ, στο πλαίσιο των ευρύτερων αλλαγών στον τομέα της ενέργειας κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990. Αποτελεί σημαντικό βήμα για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, για την καλύτερη απόδοση της παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, για την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού και της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, καθώς και για την προστασία του περιβάλλοντος και για μια πιο οργανωμένη περιβαλλοντική πολιτική, στοιχεία που αποτελούν τους βασικούς στόχους της απελευθέρωσης της αγοράς. Η διαδικασία, όμως, έπρεπε να ακολουθήσει στάδια, προκειμένου η βιομηχανία να μπορέσει να προσαρμοστεί στο νέο της περιβάλλον ευέλικτα και να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικοί τρόποι της οργάνωσης των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, ούτως ώστε να γίνουν και οι ενδεδειγμένες μεταρρυθμίσεις. Παρά την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, οι εισαγωγές θα συνεχίσουν να παραμένουν αναγκαίες. Η εξασφάλιση, όμως, της ασφάλειας του εφοδιασμού και γενικά η οργανωμένη ενιαία αγορά θα περιορίσει την υπερβολική εξάρτηση από ορισμένες χώρες για τον εφοδιασμό ή έστω αυτή θα αντισταθμιστεί μέσω στενής συνεργασίας σε θέματα επενδύσεων και μεταφοράς τεχνολογίας με χώρες όπως η Ρωσία (που αποτελεί σημαντική πηγή ορυκτών καυσίμων και ενδεχομένως ηλεκτρικής ενέργειας). Επίσης, η ΕΕ και επτά χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης έχουν ήδη συγκροτήσει μια ενιαία ενεργειακή κοινότητα 34 χωρών, έτσι ώστε να ισχύσουν παντού οι ίδιοι κανόνες για την ενεργειακή αγορά, σε κάποια μελλοντική χρονική στιγμή. Η ΕΕ, κοιτώντας μακροπρόθεσμα, φροντίζει για το μέλλον και αναμένεται ωα ωφεληθεί ιδιαίτερα από τη μεγαλύτερη ασφάλεια εφοδιασμού σε ηλεκτρική ενέργεια, που μεταφέρεται μέσω των χωρών αυτών.
|
|---|
Copyright © 2013 Library AUEB. All rights reserved.