| Περίληψη : | Οι παρεμβάσεις της ΕΚΤ για την αντιμετώπιση του διαφαινόμενου κινδύνου κατάρρευσης του χρηματοπιστωτικού τομέα, μπορούν να διαχωριστούν –για λόγους ανάλυσης- σε δυο φάσεις. Η πρώτη, αφορά στην αντιμετώπιση της παρατηρούμενης δυσκολίας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να αποκτήσουν πρόσβαση σε ρευστό, λόγω της ανόδου των επιτοκίων δανεισμού στη διατραπεζική αγορά, ξεκινώντας από τον Αύγουστο του 2007. Η αντίδραση του Ευρωσυστήματος στόχευε στην ικανοποίηση της ζήτησης για ρευστότητα, διατηρώντας συνολικά ίδια νομισματική πολιτική, βάσει του separation principle. Η ΕΚΤ κάνει ποιοτική χαλάρωση της νομισματικής της πολιτικής, και παρέχει ρευστότητα 95 δις ευρώ, διατηρώντας συνολικά ίδιο το μέγεθος του ισοζυγίου της. Η δεύτερη φάση ξεκινάει χρονικά από την ημέρα της κατάρρευσης της Lehman Brothers, γεγονός το οποίο προκάλεσε κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ΕΚΤ ανακοινώνει την αρχική μείωση του επιτοκίου δανεισμού, το οποίο σύντομα φτάνει σε κατώτατο όριο. Ωστόσο, μόνο με την πολιτική μείωσης του επιτοκίου, δεν μπορούσε να επιτευχθεί η επιθυμητή χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Η κρίση επενέργησε σημαντικά στη διατραπεζική πίστη, ανεβάζοντας τα spreads στο επιτόκιο του διατραπεζικού δανεισμού (EURIBOR) και στο επιτόκιο του ημερήσιου δανεισμού (EONIA). Η αβεβαιότητα των τραπεζών σχετικά με τις χρηματοδοτικές τους συνθήκες και την προστασία των κεφαλαίων τους, δεν επέτρεπε τη μετάδοση του επιτοκίου από την ΕΚΤ στη χρηματαγορά. Για το λόγο αυτό, η ΕΚΤ έλαβε μια δέσμη μέτρων, προκειμένου να υποστηριχθεί η μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Τα μέτρα αυτά, γνωστά ως “ενισχυμένη πιστωτική στήριξη”, εξομάλυναν την τραπεζική λειτουργία της ευρωζώνης. Μετά την αποκατάσταση της λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, στις 3 Δεκεμβρίου 2009, τέθηκε σε εφαρμογή το σχέδιο σταδιακής απόσυρσης των μέτρων, προκειμένου να μην ανακύψουν προβλήματα “ηθικού κινδύνου” και στρεβλώσεων από την υπερβολική εξάρτηση του τραπεζικού τομέα στα έκτακτα μέτρα. Ωστόσο, στις αρχές του 2010 αναδύθηκαν νέες εντάσεις στην αγορά ομολόγων και στη λειτουργία του τραπεζικού τομέα, από τα `επισφαλή' ομόλογα κρατών με δημοσιονομικά προβλήματα. Οι εντάσεις άρχισαν να κορυφώνονται από τον Απρίλιο έως τον Μάιο του 2010. Στις 10 Μαΐου, η ΕΚΤ ανακοίνωσε το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά. Η απόφαση αυτή αιτιολογήθηκε από τη σοβαρή δυσλειτουργία της χρηματαγοράς, λόγω της κατοχής μεγάλου μέρους κρατικών ομολόγων στα assets των ευρωπαϊκών τραπεζών. Η απόφαση της ΕΚΤ να αγοράσει μέρος των κρατικών χρεών, κρίθηκε αντιφατική ως προς το `πνεύμα' των Συνθηκών, που απαγορεύουν τη στοχευμένη αγορά κρατικών χρεών από την ΕΚΤ. Ωστόσο, εισάγει το ζήτημα κατά πόσο η ΕΚΤ μπορεί να επιτελέσει καταλυτικό ρόλο στην ευρωπαϊκή οικονομία, επεμβαίνοντας με αμεσότερο τρόπο στα δημοσιονομικά των κρατών. Στη δεύτερη ενότητα της εργασίας, με αφορμή το Securities Markets Program, εξετάζεται το ζήτημα της ανάληψης `νέου' ρόλου από την ΕΚΤ. Αυτός ο ρόλος, θα προσομοιάζει σε μια παραδοσιακή κεντρική τράπεζα ως προς το έργο που επιτελεί για το `μετριασμό' εγχώριων κρίσεων. Η ανάλυση του Paul De Grauwe (2010a) σχετικά με την `ευπάθεια' που δημιουργεί στις χώρες της ευρωζώνης η έλλειψη μιας κεντρικής τράπεζας με περισσότερο παρεμβατικό ρόλο, στοιχειοθετείται από την αντιπαραβολή των χωρών της Ισπανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο De Grauwe αποδεικνύει ότι οι αγορές στρέφονται "εναντίον" των δημοσιονομικά `αδύναμων' χωρών της ευρωζώνης, υπό το φόβο της έλλειψης μιας κεντρικής τράπεζας που θα μπορεί να εγγυηθεί ότι οι χώρες αυτές δε θα προβούν σε στάση πληρωμών. Ο ίδιος προτείνει την έκδοση ευρωομολόγου, που θα επιτρέπει στην ΕΚΤ να γίνει δανειστής έσχατης λύσης για τα κράτη της ευρωζώνης. αναδεικνύεται η ανάγκη για συλλογική δράση και από τους Depla & WeizsΑcker (2010), De Grauwe & Moesen (2009), Kopf (2011), Ι Economides & Smith (2011), Gros & Mayer (2010-2011). Ωστόσο, μια τέτοια λύση δεν είναι τόσο προφανής για την ευρωζώνη. Ορισμένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εξηγούνται στο δεύτερο κεφάλαιο της ενότητας. Οι ιδιαιτερότητες της ευρωζώνης και ο θεσμικός ρόλος της ΕΚΤ, λειτουργούν ως `στεγανά' για την ανάληψη αποφασιστικών καινοτομιών. Τέλος, γίνεται αποτίμηση της δράσης της ΕΚΤ ως προς τα αποτελέσματα στην εξομάλυνση του τραπεζικού τομέα, και προτείνεται η ανάληψη ενός καταλυτικού ρόλου στην κρίση της ευρωζώνης.
|
|---|
Copyright © 2013 Βιβλιοθήκη Ο.Π.Α. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.